Ουδείς αναντικατάστατος (εργοδότης)
Οι ρόλοι εργοδότη και υποψηφίου τείνουν να αντιστραφούν.
Στα social media υπάρχουν αρκετά μιμίδια μεταξύ εργοδοτών και υποψηφίων υπαλλήλων, τα οποία, μετά από κάποια σουρεαλιστική ατάκα του συνεντευξιαζόμενου, καταλήγουν στην κλασική φράση “θα σας καλέσουμε εμείς”. Όμως, σήμερα, το έτος 2023, φαίνεται ότι η παντοδυναμία του προσφέροντος εργασία έχει πια περάσει. Εάν ήθελα να δημιουργήσω το meme των ημερών, θα έλεγα ότι “ουδείς αναντικατάστατος” – εργοδότης.
Η δυσκολία στην εύρεση προσωπικού είναι κάτι που οι πελάτες μου, μού αναφέρουν συχνά, και μάλιστα τα τελευταία χρόνια, πάρα πολύ συχνά. Δεν είναι λίγες οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις που σερβίρω στην εστίαση, οι οποίες αδυνατούν να βρουν υπαλλήλους για το σέρβις. Το να βρεις μπαρίστα για café είναι πια σχεδόν αδύνατο – το ίδιο και να βρεις μπασίστα για συγκρότημα ξενοδοχείου σε νησί. Ακόμη και οι μεγάλες εταιρείες του τουρισμού αντιμετωπίζουν φέτος τα μεγαλύτερα προβλήματα στο recruitment εδώ και δεκαετίες. Δείτε περισσότερα στο άρθρο μου που ακολουθεί.
Γιατί δεν βρίσκω προσωπικό;
Οι εποχές που μία αγγελία συνώστιζε πλήθη υποψηφίων στο λόμπι της επιχείρησης ανήκουν πια στο παρελθόν. Σήμερα, οι πιθανότητες να μην υπάρχει καμία απάντηση σε κάποια αγγελία (ειδικά σε συγκεκριμένα industries) είναι μεγαλύτερη από το υπάρχουν διψήφιες απαντήσεις για αυτήν. Δείτε κάποιους σημαντικούς λόγους παρακάτω. Κάποιους δεν μπορείτε να τους επηρεάσετε. Κάποιους όμως μπορείτε!
#01. Brain drain
Η Γεωργία είναι χημικός μηχανικός στην Ελβετία, ο Μάνος και η Ελευθερία μετακόμισαν στο Εδιμβούργο και η Λίνα κυνήγησε και βρήκε θέση στη Ρώμη. Εδώ και μία δεκαετία, η Ελλάδα ζει ένα τρίτο κύμα διασποράς, μετά από αυτό των αρχών του 20ού αιώνα και το μεταπολεμικό του δεύτερου παγκοσμίου πολέμου.
Το λεγόμενο brain drain είναι εδώ, και οι προσπάθειες επαναπατρισμού τύπου brain gain μένουν, δυστυχώς, στις περισσότερες περιπτώσεις στα χαρτιά. Να σημειώσουμε ότι σε αντίθεση με τα προηγούμενα κύματα μεταναστεύσεων, το σημερινό brain drain αφορά υψηλά καταρτισμένους εργαζόμενους, περιζήτητους στη σημερινή εποχή της τέταρτης βιομηχανικής επανάστασης.
#02. Αλλαγή νοοτροπίας των υποψηφίων
Ζούμε σε μία εποχή όπου οι αλλαγές στο ζην και εργάζεσθαι έχουν πια ξεπεράσει κατά πολύ τον χαρακτηρισμό “ραγδαίες”. Πράγματα που πριν μόλις 20 χρόνια ακούγονταν σαν επιστημονική εργασία, όπως η τηλεργασία ή η υβριδική εργασία είναι πλέον συνηθισμένα (και ας μην τα ρίχνουμε όλα στον Covid – η τάση έτσι και αλλιώς ερχόταν, απλά ο Covid την επιτάχυνε).
Αυτό είχε σαν αποτέλεσμα την αλλαγή νοοτροπίας των εργαζομένων και υποψηφίων. Το mentality του να “τρουπώσουμε” σε κάποιο γραφειάκι με έναν πενιχρό μισθό συναντάται πλέον μόνο στις ασπρόμαυρες ταινίες της Φίνος Φιλμ. Οι υποψήφιοι αντιδρούν και έχουν φωνή. Η φωνή αυτή μάλιστα ενισχύεται από το μεγάφωνο των social media, ιδιαίτερα στις περιπτώσεις επιβολής απαράδεκτων όρων εργασίας.
#03. Χαμηλοί μισθοί
Μία πονεμένη ιστορία. Υπάρχουν άνεργοι, ιδιαίτερα νέοι που ζυγίζουν τα υπέρ και τα κατά της εργασίας με τον κατώτερο ή τον περίπου κατώτερο μισθό, και σκέφτονται ότι η διαφορά από το ταμείο ανεργίας (ή το “οικογενειακό” ταμείο ανεργίας, σύνταξη γονέως, παππού, γιαγιάς) είναι μικρή – οπότε γιατί να πάνε να δουλέψουν; Υπάρχουν όμως και εργοδότες που έχουν καθηλώσει τις αμοιβές τους στα επίπεδα του 1990 ή και 1980.
#04. Παράλογες απαιτήσεις
Εάν οι απαιτήσεις για τον εργαζόμενο που ψάχνετε είναι παράλογες, θα περάσετε πολλές μοναχικές ημέρες στην επιχείρηση. Για να το πω αλλιώς: εάν στο ξενοδοχείο σας, έχετε ανάγκη από έναν εξαιρετικό σεφ, δεν μπορείτε να περιμένετε από αυτόν να κάνει τα ρεπό της ρεσεψιόν και κάθε Σάββατο να καθαρίζει και την πισίνα. Αυτά, απλά, δεν γίνονται.
Τι να κάνετε
Δεν υπάρχει κάτι που μπορείτε να κάνετε για τα #01 (brain drain) και #02 (αλλαγή νοοτροπίας υποψηφίων), εκτός ίσως από το να τα συνειδητοποιήσετε. Ναι, εάν ψάχνετε εξειδικευμένο developer εφαρμογών cloud, θα δυσκολευτείτε πολύ να τον βρείτε, για αυτό είναι καλύτερο να πλανάρετε από πολύ νωρίς τις προσλήψεις σας. Από την άλλη πλευρά, οι δικτατορικές συμπεριφορές στο διοικείν μπορεί βραχυπρόθεσμα να σας ωφελούν, αλλά εντέλει θα βρεθείτε να αποφασίζετε και να διατάζετε μόνο τον εαυτό σας.
Όμως μπορείτε να δουλέψετε τα #03 (χαμηλοί μισθοί) και #04 (παράλογες απαιτήσεις). Προσπαθήστε να είστε πάνω από τον μέσο όρο της αγοράς, ακόμη και σε entry level μισθούς. Αντιληφθείτε ότι πρόκειται για μία μικρή επένδυση τώρα που μπορεί να έχει μία μεγάλη απόδοση μετά. Ο σημερινός εργαζόμενος μετακινείται νομαδικά, ο δε εξαιρετικός εργαζόμενος αλλάζει πολλές φορές εταιρείες με αδιανόητα ταχείς ρυθμούς. Όσο περισσότερο τον κρατήσετε, χάρη στις καλύτερες μισθολογικές συνθήκες, τόσο το καλύτερο για εσάς.
Τέλος, καταλαβαίνω ότι πολλές φορές είναι ο παραλογισμός του ελληνικού κράτους που σας οδηγεί να έχετε παράλογες απαιτήσεις από τους εργαζόμενους. Όμως, στο τέλος της ημέρας, από την πλευρά του εργαζόμενου, αυτό είναι κάτι που δεν τον αφορά – εάν τον αφορούσε, θα είχε πάρει ο ίδιος τα ρίσκα του επιχειρείν. Για αυτό, όταν ζητάτε σεφ, ας είναι μόνο σεφ, και όχι για παράδειγμα, και ναυαγοσώστης. Γιατί ακόμα και αν είναι, δεν θα μπορέσει να σας σώσει από το πιθανό ναυάγιο.
